2023: Lichte toename Nachtzwaluwen in de Maashorst

Zo’n veertig vogelaars hebben afgelopen week, in twee sessies, geprobeerd alle Nachtzwaluwen van de Maashorst te tellen. Op donderdag 1 juni werden bijna alle gebieden bezocht waar ooit eerder Nachtzwaluwen gezien of geteld zijn en op vrijdag 9 juni de Drie Vennen, het kerngebied voor de Nachtzwaluwen in de Maashorst, en nog twee overgebleven gebieden.

Op beide avonden werden de tellers naar vooraf geselecteerde telposten gestuurd waarvandaan ze, in de naaste omgeving, de ratelende mannetjes Nachtzwaluwen zo goed mogelijk in kaart moesten brengen. Er moest geteld worden van minimaal een uur voor zonsondergang tot in ieder geval een uur erna. Dit is dezelfde methode als twee jaar geleden. Om de concentratie nog te verhogen werd gevraagd om ook andere vogels in kaart te brengen door bijvoorbeeld een Sovon LiveAtlas telling te doen. Er werd onderling contact gehouden via appjes.

Tijdens de eerste telling begonnen de eerste mannetjes te ratelen precies op het tijdstip dat de zon onderging. Al gauw werden op alle posten Nachtzwaluwen gehoord en na een half uur hadden de meeste posten al meerdere mannetjes gehoord en gezien. Het tellen op sommige posten werd enigszins verstoord door passerende Taurossen of galopperende Pony’s, maar door een beetje geluid te maken (zodat de dieren wisten dat er mensen in de buurt waren), ging alles goed. Op de eerste avond zijn, over tien telposten, 31 nachtzwaluwen geteld.

Nachtzwaluw | Maashorst | 15-05-2007 | Toy Janssen
Nachtzwaluw | Maashorst | 15-05-2007 | Toy Janssen
Nachtzwaluw | Maashorst | 20-05-2008 | Toy Janssen
Nachtzwaluw | Maashorst | 20-05-2008 | Toy Janssen
Nachtzwaluw | Maashorst | 23-06-2010 | Toy Janssen
Nachtzwaluw | Maashorst | 23-06-2010 | Toy Janssen

De tweede avond concentreerden de telposten zich in en rond het Drie Vennen-gebied en moesten de tellers, via onderling contact, uitmaken bij welke telpost een Nachtzwaluw geteld moest worden. Voor de telling werd er verzameld op Trektelpost Brobbelbies Noord waar, naast de geparkeerde auto’s, een Kwartel luid zat te roepen. Dat beloofde veel goeds! Onderweg naar de Drie Vennen moest nog even gewacht worden totdat de kudde Taurossen gepasseerd was en ondertussen werd een van de aanwezige mannetjes Grauwe Klauwier bekeken. Deze zat wel een beetje ver weg, maar even verderop zat een paartje veel dichterbij. Zo dichtbij dat sommigen zelfs het doel van de avond even vergaten en probeerden de vogels goed op de foto te krijgen. Op de Drie Vennen startten de Nachtzwaluwen later met ratelen en vliegen, maar ook hier ging het op een gegeven moment goed los en hadden de meeste tellers er al snel meerdere op hun tellijst.

Naast de Nachtzwaluwen werden ook Ree, Vos, Bosuilen en baltsende Homo sapiens gezien! Over negen telposten werden bij de Drie Vennen maar liefst 23 Nachtzwaluwen genoteerd en met de twee overgebleven gebieden erbij, kwam de teller op 34!

Alles bij elkaar dus minimaal 65 nachtzwaluwen op de Maashorst. Dat is iets meer dan de 61 van twee jaar geleden, met de aantekening dat een aantal gebieden van toen niet geteld zijn en dat de Nachtzwaluwen die de laatste jaren her en der op kleine kapvlaktes gevonden zijn, ook niet geteld zijn. Het echte aantal Nachtzwaluwen dit jaar zal daarmee naar schatting richting de 70 gaan.

In de bijgevoegde tabel de aantallen per gebied over de twee jaren.

Deelgebieden 2021 2023
Drie Vennen 26 23
Wisentengebied 5 6
Slabroekse bergen 4 4
Reekse heide 1 1
Kanonsberg midden en noord 8 7
Kanonsberg Zuid 4 3
Verbinding tussen Kanonsberg en Munse heide ng 5
SBB complex / vliegveldje A50 1 1
Munse Heide 4 6
Heesche heide 3 4
Schaijkse bossen / Hofmans plassen 3 3
het Loo 2 ng
Bedaf 0 ng
Natuurbegraafplaats ng 2

Leo Ballering, Coördinator inventarisatie werkgroep, Vogelwacht Uden e.o.