Dodaars, Tachybaptus ruficollis, 23-29 cm

Dodaars | Tachybaptus ruficollis
Dodaars ©Peter van de Braak

Herkenning

Het kleinste fuutje is nogal schuw en heeft een gedrongen grijsbruin lichaam met een klein recht snaveltje en een donzige staart (dodde-aars). Heeft geen wit op de vleugels en een opvallend gele mondhoek. In de winter is hij lichter van kleur en de gele mondhoek ontbreekt dan. Maakt een hinnikend geluid. Vroeger werd de Dodaars ook wel "hagelzakje" genoemd. Ze werden geschoten, gevild en binnenstebuiten gekeerd, om als zakje te worden gebruikt om de hagel voor het geweer in te doen.

Biotoop

Komt voor op kleine meren, plassen en brede sloten met weelderige plantengroei (riet) waarin hij zich graag verstopt. Mijdt grote open watervlakten. Door niet alle sloten te ontdoen van begroeiing (schouwen) heeft de Dodaars weer een beter vooruitzicht.

Geluid

Het geluid van de Dodaars wordt minder vaak gehoord. Ze hebben echter een contactroep die erg de moeite waard is. Het lijkt of ze lachend en giechelend op de waterplas zitten of in de rietkragen. Op de opname zijn 3 Dodaarzen te horen die op het ven aan de Grensweg op het begrazingsgebied te horen (een Meerkoet meldt zich ook af en toe).

Voedsel

Water- en oeverinsecten, slakjes en kleine visjes. De jongen eten voornamelijk insecten en hun larven.

Broeden

Broedt van begin april tot augustus. De balts is minder uitgebreid dan bij de andere futensoorten. Het nest bestaat uit een drijvende hoop rottende vegetatie. Door het rottende materiaal komt er warmte vrij, wat bij het broeden goed van pas komt. Verdedigd zijn territorium fel tegen indringers. Na twintig dagen komen de vier tot zes eieren uit. Veel jongen worden prooi voor de snoek of de reiger, maar dit wordt weer gecompenseerd doordat er twee tot drie broedsels per jaar grootgebracht worden.

Aantallen in Nederland

Aantallen worden geschat op 2100 tot 2900 paren, een strenge winter gevolgd door een droog voorjaar kan de populatie halveren.

Aantallen in onze omgeving

In de Maashorst worden enkele paartjes van de Dodaars geteld, bijvoorbeeld in de Hofmans Plassen. Op het Hemelrijk is deze soort ook als broedvogel aanwezig met gemiddeld 2 paar en bij de waterzuivering Dinther zitten ook altijd Dodaarzen, waar ze waarschijnlijk ook broeden. Soms ook in andere kleien plassen, maar daar broeden ze dan niet elk jaar.

Dodaars | Gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015
Dodaars | Foto gemaakt nabij Mariaheide | Peter van de Braak | 21-07-2015