Kuifmees, Lophophanes cristatus, 10,5 - 12 cm
Herkenning
De Kuifmees is net zo groot als de Pimpelmees, een grappige vogel om te zien met zijn mooie kuif. De rug is ongetekend bruingrijs, borst en buik zijn licht van kleur. Zwarte keelvlek, zwarte dunne oogstreep, uitlopend in een zwart gebogen streep achter het oog, zwarte nekring en prachtige zwart-witte driehoekige kuif. Heeft een kenmerkend rollend liedje (floepertje). Sluit zich in de winter soms aan bij mezentroepjes om gezamenlijk voedsel te zoeken. Het is behalve de Pestvogel de enige vogel met kuif die in bomen vertoefd.
Biotoop
Naaldbomen, vooral dennen, in zuid Europa ook kurkeikenbossen.
Geluid
De Kuifmees heeft een geluid dat verschilt van alle andere mezen. Het meest lijkt het geluid nog op dat van de staartmees. Er zitten veel trillertjes en rollertjes in. Als je naar de sonogrammen kijkt dan zie je dat elke trillertje iets afloopt (lager wordt).
Voedsel
Kuifmezen zoeken vaak voedsel op boomstammen op de manier van de Boomkruiper; dat wil zeggen spiraalsgewijs omhoog. Het dunne snaveltje is goed geschikt om insecten tussen de dennennaalden en de stam uit te halen. Leggen ook voedselvoorraden aan. Eet insecten en hun larven, maar ook dennenzaden en bessen.
Broeden
Het nest ligt soms in een holte van een oude den. Het vrouwtje hakt ook wel haar eigen nestholte uit een vermolmde stronk, dit is meestal een loofboom (vaak berk), omdat naaldbomen te hard zijn. In de holte wordt een nest van mos gemaakt en het wordt bekleed met haar of ander zacht materiaal. Legt doorgaans minder eieren dan de Koolmees of Pimpelmees, vier tot acht eieren. Twee weken broeden, twee weken voeren geldt ook voor de Kuifmees. De eieren en nestjongen worden soms opgegeten door Zwarte Specht en Grote Bonte Specht, ook door eekhoorns.
Aantallen in Nederland
Bij ons standvogel en erg honkvast. 13.000 tot 16.000 broedparen, aantallen nemen af.
Aantallen in onze omgeving
Vooral in de dennenbossen van de Maashorst te vinden, maar ook op Bedaf, Goorse, Trentse en Odiliapeelse bossen, In totaal zo'n 200 broedpaar (gebaseerd op broedvogelinventarisaties).