Merel, Turdus merula, 23 - 29 cm

Merel | Turdus merula
Merel

Herkenning

Het mannetje Merel is gitzwart met gele oogring en snavel, het vrouwtje bruin met een wat lichte gevlekte keel. Lijster-achtige, lopen luisteren, kopie schuin, weer lopen, luisteren. Typisch lijster-achtig gedrag. Bij het neerstrijken blijft hun staart vaak omhoog staan alsof het lijkt dat ze voorover zullen vallen.

Biotoop

Leven vooral rondom woonhuizen. In het bos leven ook Merels, maar die zijn veel schuchterder, ze broeden later, leggen minder eieren, eten meer rupsen dan wormen en trekken in de winter naar de steden en dorpen. In de herfst komen Merels uit Scandinavië en Rusland hierheen.

Voedsel

Vangen graag wormen uit het gras. Dit is een soort voedselrijke mini-steppe. Ze trekken die wormen voorzichtig uit de grond, maar het gebeurt toch nogal eens dat een dergelijke worm in tweeën breekt. Het zijn omnivoren, in de lente en zomer eten ze wormen en insecten, in de herfst en winter zijn ze gek op allerlei bessen, vooral de lijsterbes is in trek.

Broeden

Ze hebben drie, soms wel vier broedsels per jaar, leggen 3-5 groenige eieren met bruine vlekken. De gemiddelde leeftijd is twee tot drie jaar, soms bij uitzondering wel tien jaar. Het vrouwtje bouwt het nest, soms op de meest vreemde plaatsen. De jongen van het eerste legsel zijn nog maar net uitgevlogen, of moeder zit alweer op een tweede nest eieren. De voeding en opvoeding van de eerste jongen is helemaal de verantwoording van vader Merel. Ze kunnen heftig alarmeren en vechten soms hevig om de grenzen van het territorium vast te stellen. De Merels zingen vooral 's morgens bij zonsopgang op een hoge uitkijkpost, beginnen als het nog helemaal donker lijkt. Na een uit de hand gelopen feestje om half vijf 's ochtends hoor je al een muur van merel-zang. In februari beginnen ze al met een fluisterliedje. Melodieus begin en krassend einde van het liedje.

Aantallen in Nederland

650.000-1,1 miljoen broedparen in Nederland. In 2016 werd er een virus (Usutu) bij Merels in Nederland vastgesteld. Er zijn toen veel Merels doodgegaan. Inmiddels nemen de aantallen weer toe.

Aantallen in onze omgeving

De Merel is een van de meest algemene broedvogel in onze omgeving. Ook hier sloeg het Usutu-virus toe, maar na enkele jaren waren de aantallen Merels in de jaarlijkse tuinvogeltelling weer op niveau.

Merel (vrouw) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (vrouw) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (vrouw) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (vrouw) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak
Merel (man) | Uden-Zuid | ©Peter van de Braak